Makale Değerlendirme Süreci Nasıl İşler?

Hakemler, bir çoğumuz gibi, meşgul insanlardır. Genellikle enstitülerde ve üniversitelerde çalışan akademisyenlerdir ve çok sayıda başka sorumlulukları vardır. Bazılarından dergiler tarafından sık sık makaleleri incelemeleri istenir, ancak her bir makaleyi incelemek için her zaman çok fazla zaman harcayamayabilirler. 

Hakemler, hakemlik sürecinde makalenizin yayınlanmasında önemli bir rol oynar. Makaleniz, konusu ve uygunluğu hakkındaki ilk izlenimlerine dayanarak makaleniz hakkında çok hızlı bir şekilde fikir sahibi olabilirler. Bu ilk izlenimi oluşturduktan sonra, çalışmanızı bu görüşü akılda tutarak değerlendirebilir ve geri kalanında bunu destekleyecek bilgiler arayabilirler.  

Makalenizin nasıl görüldüğü konusunda temel teşkil ettiği için, bu ilk izlenimin nasıl yaratıldığına hızlıca bir göz atalım. Burada, hakemlerin makalenizin tamamını okumadan önce ilk olarak baktıkları ilk beş hususu sizin için detaylandıracağız. En önemlisi de, hakemlerin neden bunlara bakma olasılığının yüksek olduğunu, bundan ne anlamaya çalıştıklarını ve hakemlerin makaleniz hakkında iyi bir izlenim edinmelerini sağlamak için neler yapabileceğinizi açıklayacağız. 

Hakemlerin beklentilerini karşıladığınızdan emin olmak için bir sonraki makalenizi hazırlarken bu beş hususu aklınızda bulundurabilirsiniz!

1) Makale özeti

Özetiniz çoğu hakemin gördüğü ilk kısımdır. Dergiden, makalenizi incelemeyi düşünmeleri için davet içeren bir e-posta alacaklardır ve hakemler, makalenizi inceleyip incelememe kararını vermek için ilk olarak özetinizi okuyacaklardır. Makalenizi inceleme görevini kabul ettiklerinde, makalenin tamamına erişebilirler, ancak özet hala okuyacakları makalenin ilk bölümüdür. 

Özetinizin 150-300 kelimelik kısmı, hakemlere makaleniz hakkında ilk izlenimi verir  ve aşağıdaki sorulara yanıt ararlar: 

• Makalenin konusu nedir? 
• Bu konu neden önemlidir?
• Makalenin araştırma amacı nedir? 
• Hangi yöntem veya yaklaşım uygulanmıştır?
• Yazarlar ne bulmuş veya ne elde etmiştir? 
• Bu makaleden elde edilen ana mesaj ve ana fayda nedir?

2) Makale hedefleri

Özetiniz yeterince spesifik değilse veya hakemler makalenizin araştırma amacının ne olduğunu tam olarak anlamak için daha fazla ayrıntıya ihtiyaç duyuyorsa, kesinlikle giriş bölümünüze en azından kısaca bakacaklardır. Bu aşamada giriş bölümünün tamamına çok az bakarlar, ancak muhtemelen hangi araştırma sorusunu ele aldığınıza dair net bir fikir vermek için onlara “Makalemizin amacı …” gibi bir ifade vaat eden son paragrafı tararlar. 

Bu aşamada, öncelikle çalışmanızın yeniliğine ve uygunluğuna karar vermeye çalışırlar. Bir hakem düşünün ki, bir makaleye bakıyor ve bu bölümü okuduğunda, makalenin ele aldığı sorunun daha önce birkaç makalede ele alındığını görüyor. Elbette bu hakem, makalenizin alana yeni bir şey ekleyebileceğini pek düşünmeyecek ve ilgisini düşük olarak değerlendirecektir. 

Bir hakem bu bağlamda aşağıdaki sorulara yanıt arayabilir: 

• Bu makalenin ele aldığı araştırma sorusu tam olarak nedir?
• Bu sorunun konuyla ilgisi nedir?
• Bu sorunun cevabını bilmekten elde edilebilecek potansiyel kazanç ne olabilir?

Bu nedenle, çalışmanızın yeniliği ve uygunluğu konusunda hakemi ikna etmek için giriş bölümünüzün sonunda belirli bir araştırma hedefi sunduğunuzdan emin olmak faydalı olacaktır.

3) Sonuç bölümü

Hakemlerin makalenizde bakacağı en önemli üçüncü bölüm makalenin sonuna doğru yer alan sonuç bölümüdür. Sonuç bölümü, yazarın makalede ortaya çıkan bilgi birikimini özetlediği kısımdır. 

Bir hakem burada aşağıdaki sorulara yanıt arayabilir: 

• Bu makaleden ne öğrenebilirim?
• Sunulan araştırma hedefiyle ilgili çıkarılacak mesaj nedir?
• Bu makale bizi nasıl ileriye taşıyor?
• Makale tutarlı bir şekilde burada sunulan sonuçlara götürüyor mu?

Başka bir deyişle, hakem makalenizin sunduğu ana mesajın ne olduğunu görmek ister. Eğer makaleden bir mesaj, bir kazanç çıkmayacaksa, neden birileri onu okumak istesin ki?

Her zaman net bir mesaj içeren bir sonuç sunmanız ve sadece tüm makalenin bir tekrarını yapmamanız önemlidir. Sonuç kısa olabilir ve şaşırtıcı bir buluş içermesi gerekmez, ancak sonunda akılda kalıcı bir şey olması gerekir!

4) Makalenin uzunluğu

Bir hakem çalışmanızı merak edebilir, konuyu sevebilir, ancak aynı zamanda birçok başka görevi de vardır ve bu nedenle zaman çok önemlidir. Basit bir ifadeyle bu, uzun bir makalenin okunmasının ve anlaşılmasının uzun zaman alacağı anlamına gelebilir. Kısa bir makale ise çok daha hızlı okunur ve gözden geçirilir. 

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, hakemler de makalenizin uzunluğuna bakarlar. Bunu hem kendi çıkarları hem de okuyucunun çıkarları için yaparlar. Uzun bir makalenin baştan sona ilgili içerik vaat etmesi ve sunması gerekir, aksi takdirde uzun ve laf kalabalığı olarak değerlendirilir. 

Makalenizi yazarken, yaptığınız ve bulduğunuz her şeyin tam bir raporunu vermek yerine gerçekten önemli bilgilere odaklanmak ve derginin kelime sınırına bağlı kalmak iyi olacaktır.

5) Referanslar bölümü

Hızlıca kontrol edilmesi gerekenler listemizdeki son husus referans listenizdir. Hakemler bunu kendi isimlerine atıfta bulunulduğundan emin olmak için yapmazlar (her ne kadar bazıları bunu olumlu karşılasa da). Hakemler, çalışmanızın yansıttığı son teknoloji hakkında bir fikir edinmek için referanslara bakarlar. Alanınızda güncel olup olmadığınızı bilmek isterler. 

Referansların yaşına, kullanılan kaynaklara, listelenen ilgili yazarlara veya çalışmanızın hangi bağlamda yapıldığını onlara hızlı bir şekilde söyleyebilecek diğer göstergelere bakabilirler. 

Makalenizi yazarken, hakemleri etkilemek için referanslara aşırı yüklenmeyin – bu kadar çok kaynağın makalenizle ilgisini göremeyebilirler ve dergiler de sonsuz referans listelerinden hoşlanmazlar – ilgili referansları kullanmaya odaklanın.

Sonuç olarak hakem süreci, hakemlerin makaleniz hakkında kademeli olarak profesyonel bir görüş oluşturduğu bir süreçtir. Bazı hakemler bu görev için daha fazla zaman harcarken bazıları daha az zaman harcamaktadır. Hakemlerin çoğu makaleleri keyif için incelemek yerine, akademide kalite kontrolünü sürdürmeyi görev olarak gördüklerinden, birçok hakem görüşlerini oluşturmak için makalenizde kestirme yollara başvuracaktır. Yukarıda listelenen beş husus, hakemlerin baktığı en önemli hususlar arasındadır. Hakemlerin baktığı tek husus da bunlar değildir, ancak bu hususlarda iyi bir sonuca ulaşmanız makalenizin yayınlanma şansını önemli ölçüde artıracaktır!

Bu blog yazısı Tress Academic web sitesindeki “How to find time for research” yazısından yararlanılarak hazırlanmıştır. İlgilenenler daha fazla bilgi için bağlantıyı ziyaret edebilirler.