Bu bildiri, araştırmacıları güçlendirmek ve küresel olarak var olan rekabetçi bir Avrupa Araştırma Alanını ve Yüksek Öğrenim sektörünü güvence altına almak amacıyla, büyük araştırmacı toplulukları tarafından düzenlenen bir sempozyuma dayalı olarak hazırlanan öneriler sunar. Rapor Mayıs 2019’da Avrupa Birliği üyesi 28 ülkede yaklaşık 1.9 milyon araştırmacının (üniversite içi ve dışı) iş güvencesi, iş bulabilirliği ve zihin sağlığı için gerekli önlemlere ilişkin konuları içermektedir. The Marie Curie Alumni Association (MCAA), ve European Council of Doctoral Candidates and Junior Researchers (Eurodoc) Avrupa araştırmasının tüm paydaşları, özellikle araştırma fon sağlayıcıları ve üniversiteler tarafından dikkate alınması gereken aşağıdaki kritik noktaları ortaklaşa tavsiye etmektedir:

• Araştırmacılar için sürdürülebilir kariyer beklentileri sağlanması
• Araştırmacıları istihdam eden kuruluşlarda kariyer yönetimi hizmetlerinin sağlanması
• Aktarılabilir becerilerin eğitimi ve tanınmasına daha fazla önem verilmesi
• Akademi içinde ve dışında çeşitli sosyal çevre seçenekleri ve sosyal hizmetlerin sağlanması

Doktora adaylarının ve doktora sonrası araştırmacıların sayısı istikrarlı bir şekilde artarken, erken kariyer araştırmacıları akademide sınırlı sayıda iş fırsatıyla karşı karşıya kalmaktadır. Başka bir yerde iş bulmaya zorlanan araştırmacıların oranındaki artış ve kısa vadeli fonlananların yaygınlığı göz önüne alındığında, araştırmacıların akademik araştırma ortamı içinde ve dışında istihdam edilebilirliğine ve iş güvenliğine dikkat gösterilmesi önem arz etmektedir. Bu, özellikle kısa vadeli, geçici sözleşmelerle çalıştıkları ve sürekli olarak yüksek kaliteli ve yayınlanmaya değer sonuçlar üretmek için yüksek baskı altında çalıştıkları düşünüldüğünde, araştırmacılar için büyük bir sorudur. Ayrıca kariyerinin başındaki araştırmacıların, geleneksel “zor beceriler”, araştırmaya özgü becerilerde mükemmelleşmenin yanı sıra, hem akademik sektör içindeki hem de dışındaki işlere uyum sağlamak için bir dizi “hassas beceriler”, aktarılabilir beceri edinmeleri gerekir.

Marie Curie Mezunlar Derneği ve Avrupa Doktora Adayları ve Genç Araştırmacılar Konseyi mevcut durumdan endişe duyuyor ve Avrupa’da ve dünya çapında sürdürülebilir araştırmacı kariyer modelleri için harekete geçme çağrısında bulunuyor. Bu eylem çağrısı, akademi içinde ve dışında araştırmacıları eğiten ve istihdam eden her kuruluşu, ayrıca araştırma fonu sağlayan kurumları ve bireysel araştırmacıları ilgilendiriyor. Raporda yer verilen sorunlar ve önerileri aşağıda ele alınmaktadır.

Sorunlar	Öneriler
Kariyer Beklentileri ve Araştırma Finansmanı	Sürdürülebilir İstihdam
Kariyer Yönetimi Desteği	Kariyer Yönetimi Hizmeti
Aktarılabilir Beceri Eğitimi ve Tanıma	Hassas Beceriler Eğitimi
Ağ Oluşturma	Sosyal Hareketlilik

Sorun 1:Kariyer Beklentileri ve Araştırma Finansmanı

Araştırma yapmak hem zaman hem de kaynaklar açısından pahalıdır. Aynı zamanda araştırma finansmanları ve kaynakları için de rekabet artıyor. Bu nedenle, kariyerlerinin başlarında performansları mükemmel olarak değerlendirilen araştırmacılara bilimde uzun vadeli istihdam teklif edilmemesi şaşırtıcıdır.

Öneri 1: Sürdürülebilir İstihdam

Araştırmacılar, kariyerleri söz konusu olduğunda daha fazla istikrarı ve öngörülebilirliği hak ediyor. Hem kamu hem de özel araştırma fonları, araştırmacıları daha uzun vadeli sürdürülebilir istihdam ve istihdam edilebilirlik için hazırlamalıdır.

Sorun 2: Kariyer Yönetimi Desteği

Erken kariyer araştırmacıları, akıl sağlığı, iyi oluş ve işle ilgili stres söz konusu olduğunda yüksek riskli bir gruptur. Öngörülemeyen araştırma sonuçlarına yönelik çalışırken yoğun baskı altında çalışırlar. Sonuç olarak, doktora araştırmacıları, genel popülasyondaki yüksek eğitimli insanlara göre üç kat daha fazla ruh sağlığı sorunu geliştirme riskiyle karşı karşıyadır.

Öneri 2: Kariyer Yönetimi Hizmeti

Olası kariyer yollarının açık ve ayrıntılı bir senaryosu, tüm profesyonel yönlere ilişkin farkındalığı genişletmek için doktora programının başlarında sunulmalıdır. Araştırmacılar için erken dönemde kişisel kariyer olanakları değerlendirmeleri için gerekli kariyer yönetimi hizmetleri sağlanmalıdır.

Sorun 3: Aktarılabilir Beceri Eğitimi ve Tanıma

Araştırmacıların çoğu doktora eğitimlerini tamamladıktan sonra akademiden ayrılarak başka sektörlerde iş bulmaktadır. Orada, genellikle beceri setleri ile akademik olmayan iş gereklilikleri arasında bir uyumsuzlukla karşılaşırlar, çünkü üniversiteler araştırmacıları genellikle akademik bir kariyer için eğitir.

Öneri 3: Hassas Beceriler Eğitimi

Araştırmacı eğitiminin içeriği, 21.yy’ın gerektirdiği uluslararasılık, disiplinler arasılık, açık bilim, kültürler-arasılık, toplumsal cinsiyet eşitliği için gerekli sosyal becerileri zenginleştirilmelidir. Bu bağlamda araştırmacılar araştırma-dışı tamamlayıcı aktivitelere teşvik edilmelidir.

Sorun 4: Ağ Oluşturma

Genellikle araştırmacılar, üzerinde birkaç yıl ve çoğunlukla tek bir kurum içinde çalışabilecekleri çok özel bir konuya odaklanırlar. Bu, çok zahmetli olabileceği gibi hem zihinsel hem de fiziksel izolasyona neden olabilir.

Öneri 4: Sosyal Hareketlilik

Araştırmacılar, çeşitli profesyonel ortamlarda görev yapmaya hazırlanmalıdır. Bu nedenle, yüksek öğretim ve araştırmacı yetiştiren kuruluşlar, araştırmacıların sektör içi ve sektörler arası hareketliliğini de desteklemelidir. Akademi ile kurumsal, girişimci (start-up), kamu veya STK ortamları arasındaki hareketliliği destekleyen girişimler ve programlar büyük ölçüde geliştirilmeli ve genişletilmelidir.

Araştırmalardaki sınırlı istihdam olanakları, dolaylı olarak, belirli süreli sözleşmelerle araştırmacıların çok yönlü kariyer gelişimi anlayışından yoksun kurumsal desteğin istikrarsızlığını güçlendirebilir. Yukarıda belirtilen güçlükler ışığında, araştırmacı olarak böylesine yüksek riskli bir işin, daha iyi istihdam koşulları ve iş güvenliği ve daha sağlıklı bir genel araştırma kültürü ve ortamı ile telafi edilmesi gerektiği konusunda bu bildirgeyi imzalayanlar arasında genel bir fikir birliği vardır. Bunu başarmak ve başarılı ve sürdürülebilir araştırmacı kariyerleri oluşturmak için, daha kalıcı pozisyonlar, uzun vadeli finansman programları, aktarılabilir beceri eğitiminde etkili kurumsal destek, genişletilmiş ağ oluşturma ve hareketlilik programlarına şiddetle ihtiyaç vardır.

Bu yazıda Mete Kurtoğlu’nun Yükseköğretim Araştırmaları Blogundaki Sürdürülebilir Araştırmacı Kariyeri Deklarasyonu! (2020) yazısından yararlanılmıştır.